Ik zal een poging doen om wat ik de afgelopen jaren heb geleerd over scherpe foto's maken met digiscopen hier op te schrijven. Een groot deel van wat ik hier ga opschrijven heb ik zelf geleerd van Phillipe Pulce uit Frankrijk, die wat mij betreft in dat land, en misschien wel in heel Europa, op eenzame hoogte staat wat betreft de scherpte van zijn digiscoopfoto's. Dat wil niet zeggen dat ik alle wijsheid in pacht hebben, dus als je denkt hoe het beter kan of moet doe het dan gewoon en laaat dat hier en op Birdpix zien.
Deel 1. De voorbereiding
Als je serieus met digiscopen (en vogelfotografie in het algemeen) aan de slag wilt, dan moet je in de eerste plaats ophouden met vogelaar én fotograaf op hetzelfde moment willen zijn. Natuurlijk kan je best het een en ander combineren, maar denk niet dat je met een CP4500 en een goede telescoop wel even tussendoor leuke plaatjes kan gaan schieten. Je zal zeker flink moeten investeren om jezelf de techniek eigen te maken.
Onvoorbereid je camera even voor een telescoop houden en afdrukken betekent 999 van de 1000 keer een teleurstelling.
Wat komt er bij de voorbereiding kijken?
1) Zorg dat je materiaal compleet is:
a) Is je statief stevig genoeg?
Hier heb ik niet zoveel verstand van, maar de regel is zorg voor een statief waarmee het hele spul zo vast als een huis staat. Want met vergrotingen vanaf 60 keer en meer betekent de geringste trilling een onscherpe foto. Zelf werk ik nog met een doorsneestatief ooit gekocht bij de telescoop. Eigenlijk zou het dus veel zwaarder moeten, maar mijn gezondheid laat het niet toe dat ik met nog meer gewicht ga sjouwen.
b) Is de statiefkop in orde?
Sommige koppen lopen schokkerig, waardoor het goed in beeld krijgen van het onderwerp lastig is en er door gehaastheid een onscherpe foto het gevolg is. Andere statiefkoppen kunnen het gewicht van camera en telescoop niet goed vasthouden. Langzaam maar zeker schuift het onderwerp uit beeld.
c) Heb je een goed passende adapter?
Ik ga het niet over adapters hebben en over de verschillende mogelijkheden die er zijn, want dat is afhankelijk van de camera en de telescoop. Wat mij betreft kan je zonder adapter best wel eens een scherpe foto maken, maar gemiddeld zijn de foto's met adapter scherper.
De kans op bewegingsonscherpte door dat je de camera in de hand houdt is immers veel groter.
Nadeel van de adapter ten opzichte van foto's genomen met de camera is dat het (afhankelijk van het type) soms een heel gedoe kan zijn om de adapter goed op de telescoop en de camera te krijgen.
d) Heb je een draadontspanner?
Ook het gebruik van een draadontspanner kan een belangrijke verbetering opleveren. Bij de Coolpixen is een electronische verkrijgbaar, maar ik gebruik een zelfgemaakte mechanische draadontspanner.
e) Is jouw telescoop geschikt voor digiscopen?
De ene telescoop is de andere niet. Indien jouw telescoop niet voldoet voor digiscopen, dan kom je daar snel genoeg achter. Beter is het om hier achter te komen voordat je alle andere materialen zoals een adapter hebt aangeschaft. Let dus goed op, waarmee anderen hun foto's maken.
f) Is jouw camera geschikt voor digiscopen?
De simpele test:
Houdt de camera voor de telescoop en zoom helemaal in totdat de vignettering (het donkere rondje) helemaal is verdwenen. Lukt dit niet dan is de camera niet geschikt. Nog beter is het als je ook nog een stuk kunt uitzoomen. Verder maakt het type oculair uit. Met een groothoek-oculair kan je de camera doorgaans verder uitzoomen.
g) Heb je genoeg opslagruimte bij je?
Bij digiscopen is de faalkans i.v.m. scherpte hoog. Dus je moet bij een geschikt onderwerp relatief veel foto' kunnnen maken om er een paar over te houden. Bezuinig daarom niet op opslagruimte. Zorg dat je het gevoel hebt dat je vrijwel onbeperkt kunt fotograferen.
2) Staat je camera goed ingesteld?
De meeste camera's hebben een aantal algemene instellingen, die je voor elke keer dat je de camera start hetzelfde wilt hebben. Zorg ervoor dat je camera altijd op deze instelling staat. Dus heb je de camera voor een ander doeleind gebruikt en heb je geknoeid aan je voorkeursinstellingen die je nodig hebt voor het digiscopen, zet deze altijd terug voordat je op pad gaat. Heb je de instelllingen tijdens het digiscopen aangepast aan de omstandigheden? Zet dan altijd alles weer terug op je standaardinstelling. Hoe de camera moet worden ingesteld is weer een ander verhaal.
3) Zijn de omstandigheden gunstig voor een foto?
Een belangrijk onderdeel van de voorbereiding.
Stel dat je een prachtig onderwerp hebt maar je hebt ook windkracht 6. Bedenk dan dat hetzelfde onderwerp op een later tijdstip (uren, dagen) op diezelfde locatie daar ook aanwezig kan zijn, of dat je misschien door een andere plek te kiezen uit de wind staat, waardoor in ieder geval de onscherpte veroorzaakt door de trillingen van de telescoop voorkomen wordt. Bij harde wind in het open veld kan fotograferen vanuit de auto een uitkomst bieden (maar dan moet je dus wel een auto hebben). Met al deze oplossingen heb je een andere bron van beweging niet uitgeschakeld. De vogel zelf, of het takje waar deze op zit.
Een andere reden kan zijn dat het veel te donker of juist veel te licht is voor echt goede foto's. Onder zulke omstandigheden kan het scherpstellen een probleem zijn.. omdat het gewoon niet goed te zien is of de vogel er scherp op staat. Als het niet om een dwaalgast of zoiets gaat, maak dan liever geen foto en probeer het op een later tijdstip opnieuw. Er komt ooit een nieuwe kans. Voor heel wat van mijn foto's ben ik meerdere malen op dezelfde locatie teruggekeerd. Soms met succes, heel vaak tevergeefs, maar het zijn de successen die tellen.
Marcel
_________________
Leica APO Televid zoom 25-50 met Olympus OM D-E M10 mark iii 14-42 mm pancake lens en 45 mm lens.
Olymous OM D-E M1 mark iii Zuiko 300mm F4 met 1.4 converter.
Posted: Sun 23 Jan 2005, 16:36 Post subject: Scherpte met digiscopen
Omdat de kachel niet altijd aanstond heb je dat niet zo snel in de gaten.
)
